Half miljard voor NL startups en scaleups ... ook voor jou?
Door Henk Ceha.
Op 30 oktober 2020 kondigden het kabinet en NL-Invest in een gezamenlijk persbericht aan samen 500 miljoen euro te willen investeren in Nederlandse startups en scale-ups. Een positief bericht in deze barre tijden waarin ook veel startups en scale-ups in zwaar weer verkeren als gevolg van de Corona crisis. Bij dit soort persberichten is het altijd belangrijk je verder te verdiepen in hoe dat geld voor welke gelukkigen beschikbaar gaat komen. In dit artikel zoom ik daar dan ook op in met de beperkte informatie die er op dit moment over beschikbaar is.
3 potten, 3 doelgroepen
De 500 miljoen euro wordt beschikbaar gesteld via 3 kanalen, te weten:
- Dutch Future Fund (DFF)
- Deeptech fund
- Alternatieve financiering.
Het European Investment Fund (EIF) heeft toegezegd in het eerste (DFF) voor 150 miljoen euro mee te investeren. Voor de andere 2 potten zijn Wouter Bos namens Invest-NL en Mona Keijzer namens het kabinet nog in gesprek met het EIF.
Dutch Future Fund
Dit is een indirect fonds: ondernemers kunnen hier zelf geen aanvraag voor doen, net zoals bijvoorbeeld bij de Seed Capital regeling en de BMKB. Dit geld gaat dus naar bestaande risicokapitaalfondsen die dit vervolgens als extra middelen meenemen in hun aanbod voor kapitaalvragers. Welke voorwaarden hieraan verbonden worden en of hierdoor deze fondsen ook startups en scaleups financieren die ze normaal niet financieren, is natuurlijk de hamvraag waarover nog niets bekend is nu.
Deeptech
De tweede doelgroep betreft de echte deeptech bedrijven. De definitie van deeptech bedrijven is: Een classificatie van een organisatie, of meer typisch een startend bedrijf, met het uitgesproken doel om technologische oplossingen te bieden op basis van substantiële wetenschappelijke of technische uitdagingen. Het betreft hier dus innovaties die heel dicht tegen de wetenschap aan zitten en waarschijnlijk dus al in een Universitaire incubator / valorisatie-achtige infrastructuur zitten. Waarschijnlijk wordt het reeds aan boord hebben van een ROM of een Valorisator van kennisinstellingen een voorwaarde om een beroep op het Deeptech fonds te kunnen doen.
Alternatieve financiering
De derde route is de ondersteuning van aanbieders van alternatieve financieringen, zoals crowdfunding en de vele varianten daarbinnen. Het kabinet en Invest-NL onderzoeken momenteel nog hoe deze sector te steunen, omdat deze nu eenmaal moeilijker kapitaal kunnen aantrekken van investeerders dan de venture capital en private equity fondsen. Dat laatste is zeker waar! Ik ben dan ook benieuwd naar vertaling van dat onderzoek naar concrete instrumenten..., want dat zou bij een juiste keuze van instrumentarium, wel eens de meest toegankelijke regeling voor de meeste startups kunnen worden (hopelijk).
Conclusie
Er is wederom gekozen voor het instrument van indirecte financiering, wat op zich goed is want dan gaat de overheid zich niet bemoeien met de inhoudelijke beoordeling van de aanvragen, dat laat ze aan experts over. Cruciaal daarbij is wel welke voorwaarden er aan de fondsen worden gesteld voor wat betreft beschikbaarstelling van de gelden aan de uiteindelijke doelgroep cq. kapitaalvragers.
We hebben in de kredietcrisis namelijk gezien dat banken de garantieregelingen die zij van de overheid kregen niet aanwendden om bedrijven te financieren die ze normaal niet zouden financieren, maar deze aanwendden als extra dekking voor financieringen van bedrijven die ze normaal ook zouden financieren zonder die garantieregeling. Het gevolg was dat men op het geld bleef zitten, de banken hun portefeuilles verbeterden maar dezelfde MKB-er hetzelfde 0 op rekest kreeg als zonder de garantiefaciliteiten. De overheid had verzuimd de toen aan het infuus liggende banken te verplichten die financiële steuninstrumenten ook daadwerkelijk in te zetten waarvoor ze bedoeld waren, wat gezien de afhankelijkheid van die banken van overheidssteun op dat moment juist eenvoudig had gekund cq. gemoeten.
Datzelfde gevaar schuilt dus nu ook in deze nieuwe steunprogramma's, terwijl de directe ontvangers van de gelden niet bepaald aan het infuus liggen. Het zijn immers partijen die al een overvloed aan kapitaalinstroom hebben dan wel direct of indirect funding krijgen van een (semi-)overheidsprogramma zoals de incubators en valorisatie programma's.
Mijn conclusie is dan ook dat het echte goede (of minder goede) nieuws schuilt in de nu nog onbekende variabelen: namelijk:
- de voorwaarden die rondom beschikbaarheidsstelling worden opgelegd aan de fondsen, en
- de wijze waarop men de Alternatieve Financiering gaat ondersteunen.
Aan dat laatste is mijns inziens het meeste behoefte en maak je als niet-deeptech startup nog de meeste kans. De eerste 2 steunkanalen zijn al behoorlijk zelfvoorzienend qua kapitaalinstroom en support infrastructuren.
Juist vanwege dat laatste ben ik meer voorstander van het vanuit de overheid verstrekken van risicoreducerende faciliteiten voor de investeerders en financiers van dergelijke fundamentele innovaties, dan van cash investeringen in dergelijke fondsen. In plaats van cash voor die fondsen dus vooral garantieregelingen met heldere voorwaarden, vergelijkbaar met BMKB en de Groeifaciliteit, maar dan toegankelijker gemaakt voor meer fondsen en investeerders. Dat laatste wordt hopelijk ook het geval voor de Alternatieve Financieringen: reduceer je vanuit de overheid het risico voor de achterliggende belegger in bijv. crowdfund leningen of aandelen met garantieregelingen, dan vloeit daar ook meer geld naar toe en wordt de concurrentie tussen banken en crowdfunding eerlijker. Ook is er dan minder nodig aan uitvoeringsorganisatie. Met de uitbreiding van de BMKB naar niet-bancaire financiers is hiermee een eerste stap gezet, maar dat zou je verder door kunnen/moeten trekken en laagdrempeliger kunnen maken met steun vanuit dit nieuwe fonds van 500 miljoen.
Of het nieuwe kapitaal straks dus ook iets voor jouw startup kan zijn, hangt dus af van de bovengenoemde nog onbekende variabelen, of te wel zoals zo vaak: "the devil is in the detail". Ik hoop dat men leert van de geschiedenis in deze.... Wordt vervolgd!
Henk Ceha
Reageren op dit artikel?
Wat vind je van deze nieuwe fondsen en bovenstaande analyse? Heb je vragen hierover of speelt er momenteel een financieringsvraagstuk in jouw bedrijf? Laat het me weten door middel van onderstaand formuliertje.
Henk Ceha.